İcraya konması için kesinleşmesi gereken - gerekmeyen ilamlar

11.1.2018 16:20:45
 Temyizin icraya etkisi

6100 S. HMK Madde No: 367


(1) Temyiz, kararın icrasını durdurmaz. İcra ve İflas Kanununun icranın geri bırakılmasıyla ilgili 36 ncı maddesi hükmü saklıdır. Nafaka kararlarında icranın geri bırakılmasına karar verilemez.

(2) Kişiler hukuku, aile hukuku ve taşınmaz mal ile ilgili ayni haklara ilişkin kararlar kesinleşmedikçe yerine getirilemez.

Bu kuralın istisnaları da yine yasalarda düzenlenmiştir.

Taşınmaza ve buna ilişkin ayni haklara,

aile ve

şahsın hukukuna ilişkin ilamlar 

Mahkumiyete ilişkin ceza ilamlarının tazminat ve yargılama giderlerine ilişkin kısımları, (5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun'un 4.maddesi),

Kira tespit ilamları (12.11.1979 tarih 1979/1-3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı),

Menfi tespit davasına ilişkin ilamlar (İİK 72. madde)

Yabancı Mahkeme ilamlarının tenfizi hakkındaki kararlar (MÖHUK. 41/2),

Sayıştay Kararları (832 sayılı Sayıştay Kanunu 64. madde),

İdare aleyhine açılan haciz veya ihtiyati haciz uygulamaları ile ilgili davalarda verilen kararlar (2577 sayılı İYUK 28/1,)

Mülkiyetin tespitine ilişkin olmaları nedeniyle istihkak davasının kabulüne dair ilamlar kesinleşmeden infaz edilemez.İstihkak davasının reddine ilişkin kararların icrası için kesinleşmeleri koşulu aranmaz.

Yine, HGK'nun 05.10.2005 tarih ve 12-534 2005/554 sayılı kararında da belirtildiği gibi ilamın yargılama giderine (vekalet ücretine)ilişkin bölümü, davanın kabulü ya da reddine ilişkin bölümüyle bir bütündür. Bu kalemlerin kesinleşmesi ve infazı ancak bir bütün olarak ilamın kesinleşmiş olmasına bağlıdır. Dolayısıyla, ilamın esasına ilişkin hüküm kısmı kesinleşmeden yargı gideri ve vekalet ücretine ilişkin kısmı da icra takibine konu edilemez.

İİK'nun 277. ve müteakip maddelerine göre alınmış tasarrufun iptaline ilişkin bir ilamların icra edilebilmesi için kesinleşme şartı aranmaz.

İcra edilebilmesi ilamın kesinleşmesine bağlı ilamdaki hakka dayalı diğer hakların icrası içinde öncelikle ana hakka ilişkin ilam veya ilamın kısmı kesinleşmelidir. Örneğin marka haklarına tecavüz ve haksız rekabet bakımından verilen hükmün bozma kararı dışında bırakılarak onanması halinde tazminata ilişkin bozma ilmaı sonrası kurulan hüküm kesinleşmeden icra edilebilecektir.

Boşanma ile birlikte verilen maddi ve manevi tazminatın tahsili için takibe konu olan ilamın boşanmaya ilişkin bölümünün kesinleşmesi gerekir.

Yoksulluk ve iştirak nafakasının talep edilebilmesi için boşanma hükmünün kesinleşmesi zorunludur

Dikkat edilmesi gereken hususlardan biri ise, ilamdaki hükmün dayanağını iyi tespit edebilmektir. Örneğin hüküm altına alınan hak, marka hakkına tecavüzden değil de sebepsiz zenginleşme hhükümlerine göre karara bağlanmış ise ilamın kesinleşmesi gerekmez.

Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nin ürün benzerliği yoluyla tescili tasarımına haksız müdahalenin önlenmesine yönelik olarak oluşan hüküm,  şahsın hukukuna ilişkin tescilli hakka tecavüz niteliğindedir ve bu nitelikteki ilamlar kesinleşmeden infaz edilemez.

Haksız rekabetin önlenmesine ilişkin ilamlar şahsın hukukuna ait olması nedeniyle, kesinleşmeden takip konusu yapılamaz. Haksız rekabetin önlenmesine ilişkin bir çok özel düzenleme mevcuttur. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Sınai Haklar, Markaların Korunması Hakkındaki Kanunlarındaki  eserin izinsiz kopyalanması....marka tecavüzünün teipti, men'i ve ref'i gibi...

İlam, Medeni Kanun’un 227 ve devamı maddelerine dayalı katkı payı alacağına ilişkin olması halinde, bu nevi ilamlar kesinleşmeden icraya konulmaları mümkündür.

İlamı evlilik birliği içinde edinilen gayrimenkulün katkı payına ilişkin olup davacı gayrimenkulden kendisine düşen payının adına tescili (olmazsa bedelini) istiyor ise ilam gayrimenkulün aynına ilişkindir ve kesinleşmesi gerekir.

Ortaklığın giderilmesi ilamı gayrimenkulün aynına ilişkindir ve kesinleşmesi gerekir.

Borçlunun borçlu olmadığını kanıtlamak için açtığı menfi (olumsuz) tespit davası sonunda alınan ilamın yargılama gideri ve tazminata ilişkin bölümleri, davanın kabulü ya da reddine ilişkin bölümü ile bir bütündür. Bu kalemlerin kesinleşmesi ve infazı ancak bir bütün olarak ilamın kesinleşmiş olmasına bağlıdır.

Borçlu olmadığının tespiti ilamı kesinleşmesi gereken ilamlardandır.

İcra Mahkemesince verilecek kararlardan temyizi kabil olanlar belirlenmiş, bunların infaz edilebilmesi için kesinleşmesi gerektiğine dair bir hükme yer verilmemiştir. Bir başka deyişle icra mahkemesi kararlarının infazı için kesinleşmesi zorunlu bulunmamaktadır.
İmzaya itirazın kabulü kararı ile icra takibi durur (m. 170,III c.2)... icra takibi durmaya devam edeceğinden, dolayısıyla bu aşamada takibin iptali söz konusu olamayacağından imzaya itirazın kabulüne dair karara istinaden hacizlerin kaldırılması da mümkün değildir.

Önalım hakkına dayalı olarak tapu iptal ve tescil davasında taşınmazın aynı ihtilaflı olduğundan takip konusu ilamın infaza konulabilmesi için kesinleşmesi zorunludur.

Elatmanın ve Muarazanın Önlenmesi ve Kal davasında taşınmazın aynının tartışma konusu yapılmamış olsa bile 12. Hukuk Dairesinin yerleşik görüşü gereği kal ile telafisi mümkün olmayacak zararın doğma ihtimali bulunduğundan kal'e ilişkin ilamların da uygulanması için kesinleşmesi gerekir. Ancak örneğin takip konusu ilamda, sabit telekominikasyon cihazı ve ekipmanlarının kaldırılmasına karar verilmiş ise, anılan cihaz ve ekipmanlarının bir yerden bir yere nakli ya da sökülüp takılması, mümkün olduğundan, telafisi mümkün olmayacak zarardan sözedilemez. Bu nedenle dayanak ilamın takibe konu edilmesi için, kesinleşmesi gerekmez.

Taşınmazın tapu kütüğünün beyanlar hanesinde yazılı olan şerhinin kaldırılmasına karar verilmesi halinde (Örneğin H...oğlu A...B.....) ilam taşınmazın aynı ile ilgili bulunmaktadır ve kesinleşmeden infazının istenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Taşınmazın mülkiyetinin idareye bırakılması karşılığında tazminat talebi (kamulaştırmasız el atma) ilamı kesinleşmeden icraya konulabilir.

İcraya konabilmesi için kesinleşmesi gereken ilamlarda ilamın fer'isi de ( yargı gideri ve vekalet ücreti...), ilam kesinleşmeden icraya konamaz.

 Kira tespitine ilişkin ilamların icraya konabilmesi için kesinleşmesi gerekir

Aile ve şahsın hukukuna (örneğin ad, soyad, yaş tashihi, velayetin nez’i, babalık davası, nesep tashihi, boşanma ve bunun fer’i niteliğindeki hükümler gibi…) kesinleşmeden icraya konamaz

Velayetin anneye bırakıldığına dair olan ilam, çocuk teslimini de içerir. bu tür ilamlar kesinleşmeden icraya konulamazlar.

Tüzel kişilerin organları ile ilgili ilamlar da kesinleşmeden icra edilemez

Nafaka hükümlerinin icrasını isteyebilmek için bunların kesinleşmesini beklemeye gerek bulunmamaktadır.

Özel Hakem kararları kesinleşmeden icra edilebilir.(HMK 439/4. Madde  : İptal davası, bir ay içinde açılabilir. Bu süre, hakem kararının veya tavzih, düzeltme ya da tamamlama kararının taraflara bildirildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Hakem kararına karşı iptal davası açılması kararın icrasını durdurmaz. Ancak taraflardan birinin talebi üzerine hükmolunan para veya eşyanın değerini karşılayacak bir teminat gösterilmek şartı ile kararın icrası durdurulabilir.)

 Bayrağına ve sicile kayıtlı olup olmadığına bakılmaksızın, bütün gemilere ve bunlarla ilgili aynî haklara ilişkin kararlar kesinleşmedikçe icra edilemez.(İİK m.31/a). 

TTK m.33 ve 34’te düzenlenen tescil ve tescile itiraza ilişkin sicil müdürlüğünce verilecek kararlara karşı ilgililerce mahkemeye başvurulduğu takdirde, kesinleşmiş olan hükmün sonucuna göre işlem yapılacağından, kanun yoluna başvurulması icrayı durdurur. 

 İlâm bir bütündür. Kesinleşmeden icraya konulamayacak ilâmlarda öngörülen tazminat, yargılama giderleri ve vekâlet ücretleri (Yargıtayda HMK m.369’a göre duruşmalı inceleme yapılması hâlinde hükmedilecek murafaa vekâlet ücreti hariç) asıl hükmün eklentisi olduklarından ve ilâmda yer alan tüm alacak kalemleri ilâm kesinleştiği tarihte muaccel olacağından, asıl hüküm kesinleşmedikçe icra edilemezler.